Turkije en Israël hebben een complexe relatie die teruggaat tot de oprichting van de staat Israël in 1948. Hoewel de twee landen ooit nauwe bondgenoten waren, zijn de betrekkingen de afgelopen decennia verslechterd. In dit artikel zullen we de geschiedenis van de relatie tussen Turkije en Israël onderzoeken en de factoren bespreken die hebben bijgedragen aan de huidige spanningen tussen de twee landen.
De vroege jaren van de relatie tussen Turkije en Israël
De relatie tussen Turkije en Israël begon veelbelovend in de jaren 50 en 60. Turkije was een van de eerste landen die de staat Israël erkende en de twee landen werkten samen op het gebied van handel, defensie en inlichtingen. In 1958 ondertekenden Turkije en Israël een militaire overeenkomst die de basis legde voor nauwe samenwerking tussen de twee landen.
De relatie tussen Turkije en Israël werd verder versterkt in de jaren 90, toen Turkije onder leiding van premier Turgut Özal een pro-westerse koers begon te varen. Israël was een belangrijke bondgenoot van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten en Turkije zag samenwerking met Israël als een manier om zijn banden met de VS te versterken.
De opkomst van de AKP en de verslechtering van de relatie tussen Turkije en Israël
De relatie tussen Turkije en Israël begon te verslechteren na de opkomst van de AKP (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) in Turkije in 2002. De AKP, een islamitische partij, had kritiek op de nauwe banden tussen Turkije en Israël en pleitte voor een meer onafhankelijke buitenlandse politiek.
De eerste grote breuk tussen Turkije en Israël vond plaats in 2009, toen de Israëlische regering onder leiding van premier Benjamin Netanyahu een militaire operatie uitvoerde in de Gazastrook. Turkije veroordeelde de operatie en riep op tot een einde aan het geweld. Toen Israël weigerde te luisteren, verbrak Turkije de militaire samenwerking met Israël en riep het zijn ambassadeur terug uit Tel Aviv.
De relatie tussen Turkije en Israël verslechterde verder in 2010, toen Israël een konvooi van schepen aanviel dat hulpgoederen naar de Gazastrook probeerde te brengen. Negen Turkse burgers werden gedood bij de aanval, wat leidde tot een diplomatieke crisis tussen Turkije en Israël. Turkije eiste excuses en compensatie voor de slachtoffers, maar Israël weigerde aan deze eisen te voldoen. Als reactie verbrak Turkije de diplomatieke betrekkingen met Israël en zette het de militaire samenwerking stop.
De huidige stand van de relatie tussen Turkije en Israël
De relatie tussen Turkije en Israël is momenteel gespannen, maar er zijn tekenen van toenadering. In 2016 sloten de twee landen een overeenkomst om de diplomatieke betrekkingen te herstellen en de economische samenwerking te bevorderen. Israël bood excuses aan voor de aanval op het konvooi in 2010 en betaalde een compensatie aan de families van de slachtoffers.
Hoewel de diplomatieke betrekkingen zijn hersteld, blijven er spanningen tussen Turkije en Israël bestaan. Turkije heeft kritiek geuit op het beleid van Israël ten opzichte van de Palestijnen en heeft zich uitgesproken tegen de erkenning van Jeruzalem als de hoofdstad van Israël door de Verenigde Staten. Israël heeft op zijn beurt kritiek geuit op de steun van Turkije aan Hamas, de Palestijnse groepering die de Gazastrook controleert.
Conclusie
De relatie tussen Turkije en Israël is complex en wordt beïnvloed door een breed scala aan factoren, waaronder religie, geopolitiek en economie. Hoewel de twee landen ooit nauwe bondgenoten waren, zijn de betrekkingen de afgelopen decennia verslechterd als gevolg van politieke veranderingen in Turkije en het Israëlische beleid ten opzichte van de Palestijnen. Hoewel de diplomatieke betrekkingen tussen Turkije en Israël zijn hersteld, blijven er spanningen bestaan en zal het moeilijk zijn om de relatie volledig te normaliseren zolang de kwestie van de Palestijnen niet is opgelost.
