De relatie tussen Iran en Israël is al decennialang gespannen. Beide landen hebben een lange geschiedenis van conflicten en spanningen, die voornamelijk te maken hebben met politieke en religieuze verschillen. Iran is een overwegend sjiitisch land, terwijl Israël een joodse staat is. Deze verschillen hebben geleid tot een aantal belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van de twee landen, waaronder oorlogen, terroristische aanslagen en diplomatieke spanningen.
De Geschiedenis van de Relatie tussen Iran en Israël
De relatie tussen Iran en Israël begon in de jaren 50 van de vorige eeuw, toen Iran onder leiding stond van de pro-westerse sjah Mohammad Reza Pahlavi. In die tijd had Iran goede betrekkingen met Israël en andere westerse landen. Iran en Israël werkten samen op het gebied van militaire en economische zaken, en er waren zelfs plannen om een oliepijpleiding aan te leggen die Iran met Israël zou verbinden.
Deze goede betrekkingen veranderden echter toen de sjah in 1979 werd afgezet tijdens de Iraanse Revolutie. De nieuwe Iraanse regering onder leiding van ayatollah Khomeini was fel anti-westers en anti-Israël. Khomeini noemde Israël een “zionistische entiteit” en riep op tot de vernietiging van de staat. Iran verbrak alle diplomatieke betrekkingen met Israël en begon terroristische groeperingen te steunen die zich richtten op het aanvallen van Israël.
De spanningen tussen Iran en Israël bereikten een hoogtepunt in de jaren 80, toen Iran en Israël betrokken waren bij een aantal gewapende conflicten in de regio. In 1982 viel Israël Libanon binnen om de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) te verdrijven, die zich daar had gevestigd. Iran steunde de PLO en begon Hezbollah op te richten, een sjiitische militante groepering die zich richtte op het aanvallen van Israël. Hezbollah voerde een aantal terroristische aanslagen uit tegen Israëlische doelen in de jaren 80 en 90, waaronder de bomaanslag op de Israëlische ambassade in Buenos Aires in 1992 en de bomaanslag op het Joodse Culturele Centrum in Buenos Aires in 1994.
In de jaren 90 probeerden Iran en Israël hun relatie te verbeteren. In 1992 werd er een geheime ontmoeting gehouden tussen de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Shimon Peres en de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Ali Akbar Velayati in Azerbeidzjan. Er werden plannen gemaakt om de betrekkingen tussen de twee landen te normaliseren, maar deze werden nooit uitgevoerd.
De Huidige Situatie tussen Iran en Israël
De spanningen tussen Iran en Israël zijn de afgelopen jaren weer toegenomen. Dit heeft voornamelijk te maken met het nucleaire programma van Iran. Israël is bezorgd dat Iran kernwapens ontwikkelt en heeft herhaaldelijk gedreigd met militaire actie om dit te voorkomen. Iran ontkent dat het kernwapens ontwikkelt en zegt dat het nucleaire programma alleen bedoeld is voor vreedzame doeleinden, zoals het opwekken van energie.
De Verenigde Staten en andere westerse landen hebben sancties opgelegd aan Iran om het land te dwingen zijn nucleaire programma te beperken. Israël heeft deze sancties gesteund en heeft ook zijn eigen sancties opgelegd aan Iran. De spanningen tussen Iran en Israël zijn verder opgelopen door de betrokkenheid van Iran bij de oorlog in Syrië. Iran steunt de Syrische regering van Bashar al-Assad, terwijl Israël de oppositie steunt.
Israël heeft ook een aantal militaire acties uitgevoerd tegen Iraanse doelen in Syrië. In januari 2019 voerde Israël een luchtaanval uit op een Iraanse basis in Syrië, waarbij tientallen Iraanse soldaten werden gedood. Iran heeft gedreigd met vergeldingsacties tegen Israël.
De Toekomst van de Relatie tussen Iran en Israël
De toekomst van de relatie tussen Iran en Israël is onzeker. De spanningen tussen de twee landen zijn hoog opgelopen en er lijkt weinig ruimte te zijn voor diplomatieke oplossingen. Iran blijft zijn nucleaire programma voortzetten, ondanks de sancties en de druk van de internationale gemeenschap. Israël blijft bezorgd over de ontwikkeling van kernwapens door Iran en heeft herhaaldelijk gedreigd met militaire actie om dit te voorkomen.
Er zijn echter ook tekenen van hoop. In 2015 werd er een nucleaire deal gesloten tussen Iran en de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, Rusland en China. In deze deal beloofde Iran zijn nucleaire programma te beperken in ruil voor het opheffen van de sancties. Israël was fel tegen deze deal en heeft er bij de Verenigde Staten op aangedrongen om deze te annuleren. In 2018 trok de Amerikaanse president Donald Trump zich terug uit de deal, waardoor de spanningen tussen Iran en Israël weer toenamen.
Er zijn ook tekenen van toenadering tussen Iran en Israël. In 2018 sprak de Israëlische minister van Defensie Avigdor Lieberman zijn steun uit voor de anti-regeringsprotesten in Iran. Dit werd gezien als een teken dat Israël bereid was om de betrekkingen met Iran te verbeteren. Iran heeft echter niet gereageerd op deze toenadering.
Conclusie
De relatie tussen Iran en Israël is al decennialang gespannen en er lijkt weinig ruimte te zijn voor diplomatieke oplossingen. De spanningen zijn voornamelijk te wijten aan politieke en religieuze verschillen tussen de twee landen, evenals aan de betrokkenheid van Iran bij terroristische groeperingen die zich richten op het aanvallen van Israël. De toekomst van de relatie tussen Iran en Israël is onzeker, maar er zijn tekenen van hoop, zoals de nucleaire deal uit 2015 en de toenadering tussen de twee landen in 2018. Het is belangrijk dat beide landen blijven zoeken naar manieren om de spanningen te verminderen en tot een vreedzame oplossing te komen.
