Turkije en Israël hebben een complexe relatie die teruggaat tot de oprichting van de staat Israël in 1948. Hoewel de twee landen ooit nauwe bondgenoten waren, zijn de betrekkingen de afgelopen decennia verslechterd. In dit artikel zullen we de geschiedenis van de relatie tussen Turkije en Israël onderzoeken en de factoren bespreken die hebben bijgedragen aan de huidige spanningen tussen de twee landen.
De vroege jaren van de relatie tussen Turkije en Israël
De relatie tussen Turkije en Israël begon veelbelovend in de jaren 50 en 60. Turkije was een van de eerste landen die de staat Israël erkende en de twee landen werkten samen op het gebied van handel, defensie en inlichtingen. In 1958 ondertekenden Turkije en Israël een militaire overeenkomst die de basis legde voor nauwe samenwerking tussen de twee landen.
De relatie tussen Turkije en Israël werd verder versterkt in de jaren 90, toen Turkije onder leiding van premier Turgut Özal een pro-westerse koers begon te varen. Israël was een belangrijke bondgenoot van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten en Turkije zag samenwerking met Israël als een manier om zijn banden met de VS te versterken.
De opkomst van de AKP en de verslechtering van de relatie tussen Turkije en Israël
De relatie tussen Turkije en Israël begon te verslechteren na de opkomst van de AKP (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) in Turkije in 2002. De AKP, een islamitische partij, had kritiek op de nauwe banden tussen Turkije en Israël en pleitte voor een meer onafhankelijke buitenlandse politiek.
De spanningen tussen Turkije en Israël bereikten een hoogtepunt in 2010, toen Israël een konvooi van schepen aanviel dat hulpgoederen naar de Gazastrook probeerde te brengen. Negen Turkse burgers kwamen om het leven bij de aanval, wat leidde tot een diplomatieke crisis tussen Turkije en Israël. Turkije eiste excuses en compensatie van Israël, maar Israël weigerde aan deze eisen te voldoen.
De relatie tussen Turkije en Israël verslechterde verder in de jaren die volgden. Turkije verbrak de diplomatieke banden met Israël in 2011 en zette zijn ambassadeur uit Tel Aviv terug. Israël op zijn beurt weigerde excuses aan te bieden voor de aanval op het konvooi en weigerde ook om compensatie te betalen aan de families van de slachtoffers.
Factoren die hebben bijgedragen aan de verslechtering van de relatie tussen Turkije en Israël
Er zijn verschillende factoren die hebben bijgedragen aan de verslechtering van de relatie tussen Turkije en Israël. Een van de belangrijkste factoren is de veranderende politieke situatie in Turkije. De opkomst van de AKP en de groeiende invloed van de islam in de Turkse politiek hebben geleid tot een meer kritische houding ten opzichte van Israël.
Een andere factor is de groeiende bezorgdheid van Turkije over de behandeling van de Palestijnen door Israël. Turkije heeft zich altijd sterk gemaakt voor de Palestijnse zaak en heeft zich uitgesproken tegen de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden. De aanval op het konvooi in 2010 werd gezien als een directe aanval op de Turkse steun voor de Palestijnse zaak.
Tot slot heeft de opkomst van andere regionale machten, zoals Iran en Saudi-Arabië, de relatie tussen Turkije en Israël verder gecompliceerd. Turkije heeft de afgelopen jaren nauwere banden aangeknoopt met Iran, terwijl Israël nauwere banden heeft aangeknoopt met Saudi-Arabië. Deze ontwikkelingen hebben de traditionele machtsverhoudingen in het Midden-Oosten verstoord en hebben geleid tot meer spanningen tussen Turkije en Israël.
De toekomst van de relatie tussen Turkije en Israël
De toekomst van de relatie tussen Turkije en Israël blijft onzeker. Hoewel er enkele tekenen zijn van toenadering tussen de twee landen, blijven er nog steeds grote meningsverschillen bestaan. Turkije heeft herhaaldelijk opgeroepen tot een einde aan de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden en heeft kritiek geuit op het Israëlische beleid ten opzichte van de Palestijnen. Israël op zijn beurt heeft zich verzet tegen de toenadering tussen Turkije en Iran en heeft kritiek geuit op de Turkse steun voor Hamas, de Palestijnse islamitische beweging die door Israël als een terroristische organisatie wordt beschouwd.
Hoewel er nog steeds grote meningsverschillen bestaan tussen Turkije en Israël, zijn er ook tekenen van toenadering. In 2016 sloten Turkije en Israël een overeenkomst om de diplomatieke banden te herstellen en de handel en samenwerking tussen de twee landen te bevorderen. Deze overeenkomst werd gezien als een belangrijke stap in de richting van een betere relatie tussen Turkije en Israël.
Conclusie
De relatie tussen Turkije en Israël is complex en wordt beïnvloed door een breed scala aan factoren. Hoewel de twee landen ooit nauwe bondgenoten waren, zijn de betrekkingen de afgelopen decennia verslechterd als gevolg van veranderende politieke situaties en groeiende meningsverschillen over de Palestijnse kwestie. Hoewel er tekenen zijn van toenadering tussen Turkije en Israël, blijven er nog steeds grote uitdagingen bestaan voor de toekomst van de relatie tussen deze twee belangrijke landen in het Midden-Oosten.
