Turkije en Israël hebben een complexe relatie die teruggaat tot de oprichting van de staat Israël in 1948. Hoewel de twee landen ooit nauwe bondgenoten waren, zijn de betrekkingen de afgelopen decennia verslechterd. In dit artikel zullen we de geschiedenis van de relatie tussen Turkije en Israël onderzoeken en de factoren bespreken die hebben bijgedragen aan de huidige spanningen tussen de twee landen.
De vroege jaren van de relatie tussen Turkije en Israël
De relatie tussen Turkije en Israël begon veelbelovend in de jaren 50 en 60. Turkije was een van de eerste landen die de staat Israël erkende en de twee landen werkten samen op het gebied van handel, defensie en inlichtingen. In 1958 ondertekenden Turkije en Israël een militaire overeenkomst die de basis legde voor nauwe samenwerking tussen de twee landen.
De relatie tussen Turkije en Israël werd verder versterkt in de jaren 90, toen Turkije onder leiding van premier Turgut Özal een pro-westerse koers begon te varen. Israël was een belangrijke bondgenoot van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten en Turkije zag samenwerking met Israël als een manier om zijn banden met de VS te versterken.
De opkomst van de AKP en de verslechtering van de relatie tussen Turkije en Israël
De relatie tussen Turkije en Israël begon te verslechteren na de opkomst van de AKP (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) in Turkije in 2002. De AKP, een islamitische partij, had kritiek op de nauwe banden tussen Turkije en Israël en pleitte voor een meer onafhankelijke buitenlandse politiek.
De eerste tekenen van spanning tussen Turkije en Israël kwamen in 2003, toen de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan kritiek uitte op de Israëlische behandeling van de Palestijnen. In 2004 werd de spanning verder opgevoerd toen Israël een aanval uitvoerde op de Gazastrook, waarbij ook Turkse burgers omkwamen.
De relatie tussen Turkije en Israël bereikte een dieptepunt in 2010, toen Israël een konvooi van schepen aanviel dat hulpgoederen naar de Gazastrook probeerde te brengen. Negen Turkse burgers kwamen om bij de aanval, wat leidde tot een diplomatieke crisis tussen Turkije en Israël. Turkije verbrak de diplomatieke betrekkingen met Israël en eiste excuses en compensatie voor de slachtoffers.
De huidige stand van de relatie tussen Turkije en Israël
De relatie tussen Turkije en Israël blijft gespannen, maar er zijn tekenen van toenadering. In 2016 sloten Turkije en Israël een overeenkomst om de diplomatieke betrekkingen te herstellen en de economische samenwerking te bevorderen. Israël bood excuses aan voor de aanval op het konvooi en betaalde compensatie aan de families van de slachtoffers.
Deze toenadering werd echter tenietgedaan door de recente escalatie van het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Turkije heeft fel geprotesteerd tegen het Israëlische optreden en heeft opgeroepen tot een internationaal onderzoek naar de Israëlische acties. Israël heeft op zijn beurt kritiek geuit op de Turkse steun voor Hamas, de Palestijnse groepering die verantwoordelijk is voor de raketaanvallen op Israël.
Factoren die hebben bijgedragen aan de spanningen tussen Turkije en Israël
Er zijn verschillende factoren die hebben bijgedragen aan de spanningen tussen Turkije en Israël. Een belangrijke factor is de Palestijnse kwestie. Turkije heeft zich altijd sterk verbonden gevoeld met de Palestijnen en heeft kritiek geuit op de Israëlische behandeling van de Palestijnen. Israël op zijn beurt heeft kritiek geuit op de Turkse steun voor Hamas, de Palestijnse groepering die verantwoordelijk is voor de raketaanvallen op Israël.
Een andere factor is de opkomst van de AKP in Turkije. De AKP heeft kritiek geuit op de nauwe banden tussen Turkije en Israël en heeft gepleit voor een meer onafhankelijke buitenlandse politiek. Dit heeft geleid tot spanningen tussen de twee landen.
Tenslotte is er ook de kwestie van de gasvoorraden in de oostelijke Middellandse Zee. Turkije en Israël hebben beide aanspraak gemaakt op de gasvoorraden in de regio, wat heeft geleid tot spanningen tussen de twee landen.
Conclusie
De relatie tussen Turkije en Israël is complex en wordt beïnvloed door verschillende factoren. Hoewel de twee landen ooit nauwe bondgenoten waren, zijn de betrekkingen de afgelopen decennia verslechterd. De Palestijnse kwestie, de opkomst van de AKP en de kwestie van de gasvoorraden in de oostelijke Middellandse Zee zijn allemaal factoren die hebben bijgedragen aan de spanningen tussen Turkije en Israël. Hoewel er tekenen zijn van toenadering, blijft de relatie tussen de twee landen gespannen en onvoorspelbaar.
